projekt Nr 8

Opis projektu

W ostatniej dekadzie zauważamy wzrost tzw. „turystyki literackiej”, czyli podróży śladami powieści. W reakcji na potrzeby rynku powstają pomniki bohaterów literackich, tablice prezentujące informacje na temat powieściowych miejsc, szlaki oraz przemysł pamiątkarski, sprzedający publikacje i suweniry związane z daną postacią. Jednocześnie spacery śladami literatury lub filmu włączane są do ofert biur podróży oraz stają się tematem przewodników. Zdaniem specjalistów od marketingu tradycyjne sposoby przyciągnięcia turysty są mniej skuteczne niż pobudzenie wyobraźni nawiązaniem do literatury czy filmu (przykładowo w Wielkiej Brytanii przeszło ¼ osób kieruje się przy wyborze miejsca urlopu odnośnikiem filmowo-literackim).

Trend ten staje się widoczny także w Polsce. Prognozowany jest jego wzrost. Powstają przewodniki na temat bohaterów powieści czy filmów, a jednocześnie potencjał tkwiący w literaturze dostrzegają społeczności lokalne. Miasta organizują przestrzeń nawiązującą do tematyki książki (np. Centrum Bajki w Pacanowie, Muzeum Lema w Krakowie), a nawet dofinansowują utwory prezentujące ich okolicę (liczne seriale telewizyjne). Kluczowe znaczenie w tej strategii mają tablice informacyjne oraz pomniki - które są elementem poprawiającym estetykę przestrzeni, a zarazem silnym magnesem turystycznym. Swoje pomniki ma większość bohaterów polskich bajek, ale coraz częściej prezentowane są także postaci z literatury dla starszych czytelników (np. Oskarek z "Blaszanego bębenka" w Gdańsku, Dobry Wojak Szwejk w Przemyślu, Zagłoba w Radomiu). Świadomość korzyści z posiadania budzących pozytywne emocje pomników bez cokołów skłania czasem lokalne władze do upamiętniania osób słabo powiązanych z okolicą lub nieznanych szerszemu odbiorcy, a także poszukiwania „bohaterów” na siłę (np. pomnik ogrodnika w Kudowie, pomnik buta w Radomiu czy grzyba w Łężeczkach).

Iławianie nie muszą szukać niczego na siłę, bo mają w zasięgu ręki ogromny, na razie niewykorzystany, potencjał jakim jest budząca sympatię postać Pana Samochodzika (o skali oddziaływania tej literatury świadczy fakt, że forum jej miłośników działa od 12 lat i skupia 4 tysiące osób; jest to fenomen, który nie ma precedensu w przypadku żadnego innego polskiego pisarza). W Jerzwałdzie mieszkał Zbigniew Nienacki - twórca powieści, a nad jeziorem Gil Wielki miał letniskową działkę Stanisław Mikulski – odtwórca roli Tomasza w serialu. Przede wszystkim jednak w okolicach Iławy toczy się akcja czterech tomów cyklu „Pan Samochodzik i…”, przy czym w dwóch z nich bohaterowie odwiedzają Iławę. Właśnie Iława jest więc najbardziej predestynowana do wykorzystania tej postaci.

W Jerzwałdzie stoi zaprojektowana przez Forum Miłośników Pana Samochodzika tablica prezentująca szlak powieści Zbigniewa Nienackiego biegnący wokół Jezioraka, w styczniu 2020 ukaże się przewodnik po "samochodzikowych" miejscach w Polsce, obejmujący również Iławę. Moment na postawienie w mieście pomnika jest więc optymalny.

Korzystnym rozwiązaniem wydaje się lokalizacja pomnika przy basenie (naprzeciw miejsca, gdzie zaczyna się i kończy akcja najbardziej związanej z Iławą powieści „Pan Samochodzik i złota rękawica”). Taka lokalizacja ustawi pomnik Pana Samochodzika na szlaku punktów z książki i zachęci do  jego odwiedzania oraz fotografowania. Jednocześnie towarzyszący postaci ażurowy zarys wehikułu, przez który prześwituje tafla jeziora, będzie dobrym nawiązaniem do motywu pływającej po wodzie amfibii.